MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
MyBB Internal: One or more warnings occurred. Please contact your administrator for assistance.
Sikh History

  • 0 Vote(s) - 0 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Sikh History
<span style='color:red'>साझी संस्कृति के संप्रदाय</span>
सिखों के हिंदू होने या न होने पर पुन: बहस छिड़ी हुई है। कितने हिंदू, हिंदू होने के साथ सिख भी हैं और कितने सिख, सिख होने के साथ हिंदू हैं, क्या इसका आकलन संभव है? यदि श्रीहरिमंदिर साहिब में मत्था टेकने वालों में बड़ी संख्या मोनों की होती है तो वैष्णो देवी पर प्रसाद चढ़ाने वालों में केशधारी बंधुओं की। सिख वृहत हिंदू समाज का अंग नहीं हैं, यह मान्यता रखने वालों ने अब पुन: हिंदू विवाह कानून से भिन्न आनंद कारज विवाह कानून की भी मांग की है। सिखों और पंजाबी हिंदुओं की पहचान क्या है? इस संबंध में सिख गुरुओं के जीवन, गुरुवाणी और तत्कालीन इतिहास क्या संकेत करते हैं? यह मान्यता है कि श्रीराम के पुत्र कुश के वंश में गुरु नानक देव का जन्म हुआ, जबकि गुरुगोविंद सिंह लव के वंशज थे। गुरु गोविंद सिंह जी ने अपने आत्मचरित्र बचित्र नाटक में इसका उल्लेख किया है। गुरु नानक वर्ण से क्षत्रिय और गोत्र से वेदी थे। गुरु अंगद त्रेहण गोत्रीय क्षत्रिय थे। गुरु अमरदास भल्ला गोत्रीय क्षत्रिय थे। गुरु रामदास से लेकर गुरु गोविंद सिंह सोढ़ी गोत्रीय क्षत्रिय थे। इन गुरुओं के विवाह सनातन रीति से ही हुए। उनका दाह संस्कार भी हिंदू विधान से हुआ। चार गुरुओं का पिंडदान बिहार के गया में होने की आधिकारिक पुष्टि है। गुरु नानक से लेकर दशम गुरु तक (गुरु हरिकृष्णजी को छोड़कर) सभी का वैदिक रीति से ही विवाह संपन्न हुआ था। महाराजा रणजीत सिंह का विवाह भी वैदिक रीति से संपन्न हुआ। नामधारी संप्रदाय के प्रवर्तक गुरु राम सिंह जी तथा उनके उत्तराधिकारी गुरु हरिसिंह जी का विवाह भी वैदिक संस्कार से संपन्न हुआ। 1950 तक अधिकांश सिखों का विवाह वैदिक रीति से पांधों (पुरोहित) द्वारा ही होता था। आनंद कारज द्वारा विवाह की परंपरा 1900 ई. के बाद शुरू हुई और 1950 के बाद लोकप्रिय। ग्रंथ साहिब में हजारों बार राम, हरि, कृष्ण, मुरारी, गोविंद का जाप किया गया है। गुरुवाणी का मंगलाचरण ही भगवान विष्णु को समर्पित है-ओं सतिनामु करता पुरखु निरभऊ निरवैरु अकाल मूरति अजूनी सैभं गुर प्रसादि (श्री गुरुग्रंथ साहिबजी, पृ.9) ब्रह्मा बिसनु महेसु बीचारी, त्रगुण बधक मुकति निरारी। गुरुमुखि गिआनु एको जाता आनदिनु नामु रवीजै है (मारू महला 3, पृ. 1049-30) सनक सनंदन नारद मुनि सवाह अनुदिनु जपत रहोहे बनवारी। सरणागति प्रहलाद जन आए तिन की पैज सवारी (गुजरी महला 4, पृ. 507)। परब्रह्म विष्णुदेवजी के नाभिकमल से ब्रह्माजी की उत्पत्ति मानी जाती है। इस संबंध में गुरुवाणी में क्या लिखा है? नाभिकमल ते ब्रह्मा उपजे बेद पड़हि मुखि कंठ सवारि। ता को अंतु न जाई लखणा आवत जावत रहै गुबारि (गुजरी महला 1, पृ 489)। देवी-देवताओं की स्तुति में ऐसे हजारों पद्य हैं। आदिग्रंथ का अधिकांश भाग वैदिक दर्शन से अनुप्राणित है। प्रसिद्ध सिख ज्ञाता, इतिहासकार और पत्रकार खुशवंत सिंह का ऐसा मानना है। इसी कारण पंजाब में आदि ग्रंथ को वेदतुल्य माना जाता है। इसलामी अत्याचार के कारण गुरुओं की शरण में हिंदुओं का आना लगातार जारी रहा। जिन मंदिरों को आतताइयों ने तोड़ डाला था, वहां के देवी-देवताओं को गुरुद्वारों में प्रतिष्ठापित किया गया। जो मंदिर बच गए थे, उन्होंने श्रद्धापूर्वक आदिग्रंथ को अपने गर्भगृह में स्थापित किया। 1922 तक हरिमंदिर साहिब में हिंदू देवी-देवताओं की मूर्तियां व चित्र स्थापित थे। श्रीहरिमंदिर साहिब और श्रीकोलसर (अमृतसर) में मूर्तिपूजा हुआ करती थी। श्रीहरिमंदिर साहिब के मूल परिक्रमा घर में अनेक मूर्तियां स्थापित थीं। दुखभंजनी बेरी के पास श्रीकालिका देवी का मंदिर था, जहां नगरवासी ज्योति जगाया करते थे। जहां अब भूरीवाले संतों की बनवाई हुई ड्योढ़ी है, वहां श्रीकृष्ण और दुर्गामाता का मंदिर विद्यमान था। श्रीदरबार साहिब के लंगरस्थान में हनुमानजी की मूर्ति स्थापित थी। भारत के मूल आध्यात्मिक मूल्यों की पुनस्र्थापना इसलामी साम्राज्यवादियों से सहन नहीं हुई। चौथे मुगल बादशाह जहांगीर ने पांचवें गुरु अर्जुन देव को मौत के घाट उतारने का आदेश दिया। सिख परंपरा में गुरु अर्जुन देव पहले शहीद हैं। छठे गुरु हरगोविंद सिंह ने मुसलिम आतंक के खिलाफ शस्त्र उठाया और सिख पराक्रमियों की एक छोटी टुकड़ी को सैन्य प्रशिक्षण दिया। औरंगजेब के गद्दी पर बैठने के बाद सिखों पर पुन: अत्याचार शुरू हो गए। कश्मीरी हिंदुओं को जबरन इसलाम कबूल करवाने के लिए औरंगजेब ने मुहिम छेड़ रखी थी। आतंकित पंडितों के समर्थन में तेज बहादुर के खड़े होने के कारण ही औरंगजेब ने पहले उन्हें ही इसलाम में परिवर्तित करना चाहा। धर्म-त्याग करने की बजाय गुरु तेग बहादुर ने तिलक और जनेऊ की रक्षा के लिए अपना शीश कटाना पसंद किया। तब मात्र 9 वर्ष के गुरु गोविंद सिंह ने कहा, शीश देकर उन्होंने हिंदू धर्म की प्रतिष्ठा की रक्षा की। गोविंद सिंह जी को भी स्व-धर्म की रक्षा के लिए कुर्बानी देनी पड़ी। उनके दो पुत्रों को मुसलिम शासकों के आदेश पर जिंदा दीवारों में चिनवा दिया गया था। दो अन्य धर्मयुद्ध में शहीद हो गए। आयुपर्यत वह मुगलों से लोहा लेते रहे और इसके लिए उन्होंने खालसा को सजाया। 18वीं सदी के समाप्त होने तक महाराजा रणजीत सिंह ने कश्मीर और पश्चिमोत्तर प्रांतों से मुसलिमों का राज खत्म कर दिया। रणजीत सिंह के मिलिट्री मैन्युअल में ओम् के साथ विष्णु, लक्ष्मी, ब्रह्मा और शिव के चित्र थे, जिसे अमृतसर स्थित रणजीत सिंह संग्रहालय में देखा जा सकता है। उन्होंने ब्राह्मणों को संरक्षण प्रदान किया। गौवध के लिए मृत्युदंड निर्धारित किया। मृत्युशय्या पर उन्होंने विश्व प्रसिद्ध कोहिनूर हीरा पुरी के जगन्नाथ मंदिर को अर्पित किया। कश्मीर को अफगानियों के हाथों मुक्त कराने के बाद उन्होंने पराजित अफगानियों से सोमनाथ मंदिर के रजत कपाट वापस करने को कहा। ब्रितानी-पुर्तगाली अपने पत्र व्यवहार में उन्हें हिंदू महाराजा आफ पंजाब संबोधित करते थे। महाराजा रणजीत सिंह के देहांत (1839) के बाद दूसरे ब्रिटिश-सिख युद्ध के दौरान सिखों से खालसा सेना में भर्ती होने का आह्वान राजा दिलीप सिंह को गद्दी पर बिठाने के साथ गऊ और ब्राह्मणों की रक्षा के नाम पर ही किया गया था। महाराजा रणजीत सिंह की मृत्यु के कुछ ही वर्षो बाद पंजाब में अंग्रेजों का प्रभुत्व स्थापित हो गया। फूट डालो और राज करो की नीति के अंतर्गत जनगणना के नियमों और खालसा रेजिमेंट के माध्यम से उन्होंने विभाजन के बीज बोने शुरू किए। कुछ दशक पहले तक पंजाब में हिंदू और सिख संज्ञा नहीं थी। गुरुभक्त सिख और मोना अर्थात केशधारी और गैर केशधारियों के नाम से जाने जाते थे। दोनों के बीच रोटी-बेटी का घनिष्ठ संबंध अब भी है। हर पंजाबी यह निर्णय करने के लिए स्वतंत्र है कि वह सनातन परंपरा के अनुसार अपनी पहचान गुरु ग्रंथ साहिब व गुरु परंपरा के अनुसार माने या उस नीति के अनुसार जो अंग्रेजी साम्राज्य के दर्शन का अंग थी। (लेखक भाजपा के राष्ट्रीय सचिव हैं)
http://epaper.jagran.com/main.aspx?edate=5...e=10&pageno=10#

Good Article By Balbir Punj, National General Secretary of BJP, on common heritage of Sikhs and Hindus.
  Reply


Messages In This Thread
Sikh History - by Guest - 01-21-2004, 01:46 AM
Sikh History - by Guest - 01-21-2004, 02:18 AM
Sikh History - by G.Subramaniam - 01-21-2004, 07:44 AM
Sikh History - by Guest - 01-21-2004, 08:48 PM
Sikh History - by Guest - 01-21-2004, 10:12 PM
Sikh History - by Guest - 01-21-2004, 11:28 PM
Sikh History - by Guest - 01-22-2004, 12:26 AM
Sikh History - by Guest - 01-22-2004, 12:57 AM
Sikh History - by Guest - 01-22-2004, 01:10 AM
Sikh History - by Guest - 01-22-2004, 02:24 AM
Sikh History - by acharya - 01-22-2004, 03:22 AM
Sikh History - by Guest - 01-22-2004, 03:28 AM
Sikh History - by Guest - 01-22-2004, 06:45 AM
Sikh History - by G.Subramaniam - 01-22-2004, 06:46 AM
Sikh History - by Guest - 01-22-2004, 06:49 AM
Sikh History - by G.Subramaniam - 01-22-2004, 06:56 AM
Sikh History - by acharya - 01-24-2004, 06:02 AM
Sikh History - by G.Subramaniam - 01-24-2004, 06:29 AM
Sikh History - by acharya - 01-24-2004, 07:33 AM
Sikh History - by acharya - 01-25-2004, 04:52 AM
Sikh History - by muddur - 01-25-2004, 05:03 AM
Sikh History - by Guest - 04-15-2004, 08:30 PM
Sikh History - by Guest - 08-22-2004, 06:44 PM
Sikh History - by Guest - 12-15-2004, 02:18 AM
Sikh History - by Guest - 12-15-2004, 03:11 AM
Sikh History - by Guest - 12-16-2004, 12:24 AM
Sikh History - by Guest - 12-20-2004, 11:26 PM
Sikh History - by Guest - 12-22-2004, 05:01 AM
Sikh History - by Sunder - 12-22-2004, 05:23 AM
Sikh History - by Guest - 12-25-2004, 12:47 AM
Sikh History - by Guest - 12-25-2004, 07:36 PM
Sikh History - by Sunder - 12-26-2004, 12:14 AM
Sikh History - by Guest - 12-27-2004, 04:19 AM
Sikh History - by Guest - 01-15-2005, 06:36 PM
Sikh History - by Guest - 02-04-2005, 03:55 AM
Sikh History - by acharya - 04-03-2005, 07:08 AM
Sikh History - by Guest - 04-03-2005, 09:16 PM
Sikh History - by Guest - 04-12-2005, 12:28 AM
Sikh History - by Mitra - 07-27-2005, 01:42 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 07-27-2005, 04:07 AM
Sikh History - by Guest - 07-27-2005, 04:21 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 07-27-2005, 04:35 AM
Sikh History - by Guest - 07-27-2005, 05:39 AM
Sikh History - by Guest - 07-27-2005, 07:00 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 07-27-2005, 08:25 AM
Sikh History - by Mitra - 07-28-2005, 12:47 AM
Sikh History - by Guest - 07-28-2005, 06:10 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 07-28-2005, 07:43 AM
Sikh History - by Guest - 07-30-2005, 06:38 AM
Sikh History - by Guest - 07-30-2005, 06:41 AM
Sikh History - by Guest - 08-10-2005, 09:49 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 08-10-2005, 10:04 PM
Sikh History - by Guest - 08-10-2005, 10:16 PM
Sikh History - by Guest - 08-10-2005, 10:33 PM
Sikh History - by Guest - 08-11-2005, 07:14 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 08-11-2005, 07:52 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 08-11-2005, 09:12 PM
Sikh History - by Guest - 08-11-2005, 09:33 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 11-04-2005, 09:37 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 01-24-2006, 08:06 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 02-15-2006, 10:27 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 03-11-2006, 12:43 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 03-23-2006, 11:22 PM
Sikh History - by Guest - 03-31-2006, 07:29 PM
Sikh History - by dhu - 03-31-2006, 11:26 PM
Sikh History - by Guest - 04-04-2006, 12:47 AM
Sikh History - by Guest - 04-04-2006, 08:11 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 04-30-2006, 09:58 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 05-12-2006, 03:37 AM
Sikh History - by Guest - 05-12-2006, 09:58 AM
Sikh History - by Guest - 05-19-2006, 09:27 PM
Sikh History - by acharya - 06-20-2006, 05:17 AM
Sikh History - by Guest - 06-20-2006, 07:38 AM
Sikh History - by Guest - 06-25-2006, 09:30 PM
Sikh History - by Guest - 08-16-2006, 08:52 PM
Sikh History - by Guest - 08-28-2006, 03:06 AM
Sikh History - by Guest - 10-05-2006, 07:10 AM
Sikh History - by Guest - 10-05-2006, 10:21 PM
Sikh History - by Guest - 10-06-2006, 12:57 AM
Sikh History - by Guest - 10-06-2006, 04:50 AM
Sikh History - by Guest - 10-06-2006, 06:57 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 10-06-2006, 07:36 AM
Sikh History - by Guest - 10-07-2006, 08:37 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 10-07-2006, 07:35 PM
Sikh History - by Guest - 10-16-2006, 05:54 AM
Sikh History - by Guest - 10-23-2006, 11:13 PM
Sikh History - by Guest - 10-25-2006, 09:32 AM
Sikh History - by Guest - 11-04-2006, 01:04 AM
Sikh History - by Guest - 11-04-2006, 01:23 AM
Sikh History - by Guest - 11-04-2006, 11:04 PM
Sikh History - by Guest - 11-07-2006, 12:42 AM
Sikh History - by Guest - 11-07-2006, 01:27 AM
Sikh History - by Guest - 11-07-2006, 08:17 AM
Sikh History - by Guest - 11-07-2006, 10:57 PM
Sikh History - by Guest - 11-08-2006, 04:56 AM
Sikh History - by Guest - 11-14-2006, 11:56 PM
Sikh History - by Guest - 11-14-2006, 11:59 PM
Sikh History - by Guest - 12-31-2006, 05:36 AM
Sikh History - by Guest - 04-07-2007, 10:16 AM
Sikh History - by Guest - 05-01-2007, 09:13 AM
Sikh History - by Guest - 05-03-2007, 09:50 PM
Sikh History - by Guest - 05-12-2007, 03:34 AM
Sikh History - by Guest - 05-17-2007, 10:52 AM
Sikh History - by dhu - 05-29-2007, 06:17 AM
Sikh History - by Guest - 05-29-2007, 10:09 PM
Sikh History - by Guest - 05-30-2007, 01:17 AM
Sikh History - by ramana - 05-31-2007, 02:02 AM
Sikh History - by Guest - 05-31-2007, 03:12 AM
Sikh History - by Guest - 05-31-2007, 03:25 AM
Sikh History - by Guest - 05-31-2007, 03:57 AM
Sikh History - by Guest - 05-31-2007, 07:26 AM
Sikh History - by Guest - 06-01-2007, 10:23 AM
Sikh History - by Guest - 06-07-2007, 09:31 AM
Sikh History - by Guest - 06-11-2007, 04:54 PM
Sikh History - by Guest - 08-23-2007, 02:15 AM
Sikh History - by Guest - 08-23-2007, 10:45 PM
Sikh History - by Guest - 08-24-2007, 04:34 AM
Sikh History - by Guest - 08-24-2007, 05:19 AM
Sikh History - by Guest - 08-24-2007, 06:31 AM
Sikh History - by Guest - 08-24-2007, 08:50 AM
Sikh History - by Guest - 08-24-2007, 10:03 AM
Sikh History - by Guest - 08-24-2007, 10:11 AM
Sikh History - by Guest - 08-26-2007, 09:22 AM
Sikh History - by Guest - 08-26-2007, 09:56 AM
Sikh History - by Guest - 09-02-2007, 05:31 AM
Sikh History - by Guest - 09-04-2007, 11:00 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 09-05-2007, 12:15 AM
Sikh History - by Guest - 09-05-2007, 01:02 AM
Sikh History - by Guest - 09-17-2007, 12:42 AM
Sikh History - by Guest - 10-28-2007, 09:41 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 10-28-2007, 06:49 PM
Sikh History - by Guest - 10-28-2007, 08:40 PM
Sikh History - by Guest - 10-28-2007, 08:53 PM
Sikh History - by acharya - 10-28-2007, 11:04 PM
Sikh History - by Guest - 10-29-2007, 12:24 AM
Sikh History - by Guest - 10-29-2007, 12:55 AM
Sikh History - by Guest - 10-29-2007, 02:28 AM
Sikh History - by ramana - 10-30-2007, 02:25 AM
Sikh History - by Guest - 10-30-2007, 03:17 AM
Sikh History - by Guest - 12-02-2007, 03:34 AM
Sikh History - by Guest - 12-04-2007, 01:13 AM
Sikh History - by Guest - 12-07-2007, 02:02 AM
Sikh History - by Guest - 12-12-2007, 01:11 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 12-13-2007, 05:25 AM
Sikh History - by Guest - 01-13-2008, 09:10 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 01-14-2008, 02:25 AM
Sikh History - by Guest - 01-14-2008, 09:22 AM
Sikh History - by Pandyan - 01-15-2008, 09:30 PM
Sikh History - by Guest - 01-16-2008, 12:34 AM
Sikh History - by ramana - 01-19-2008, 12:55 AM
Sikh History - by dhu - 02-11-2008, 06:49 AM
Sikh History - by acharya - 02-14-2008, 04:59 AM
Sikh History - by Guest - 03-10-2008, 09:23 PM
Sikh History - by shamu - 03-11-2008, 12:30 AM
Sikh History - by dhu - 03-24-2008, 12:21 AM
Sikh History - by dhu - 04-05-2008, 01:59 AM
Sikh History - by Guest - 04-09-2008, 07:21 PM
Sikh History - by Guest - 04-14-2008, 07:57 PM
Sikh History - by Guest - 05-12-2008, 07:12 AM
Sikh History - by Capt M Kumar - 06-21-2008, 02:04 PM
Sikh History - by Pandyan - 01-12-2009, 05:02 AM
Sikh History - by Guest - 01-15-2009, 11:20 PM
Sikh History - by Guest - 02-05-2009, 12:07 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 05-03-2009, 08:24 PM
Sikh History - by Guest - 05-25-2009, 08:52 AM
Sikh History - by Guest - 05-25-2009, 10:22 AM
Sikh History - by Guest - 05-25-2009, 10:26 AM
Sikh History - by Bodhi - 05-25-2009, 01:57 PM
Sikh History - by G.Subramaniam - 05-25-2009, 09:06 PM
Sikh History - by Guest - 05-25-2009, 09:40 PM
Sikh History - by Guest - 05-25-2009, 10:23 PM
Sikh History - by Guest - 05-26-2009, 08:31 AM
Sikh History - by Guest - 05-26-2009, 08:38 AM
Sikh History - by Guest - 05-26-2009, 11:18 AM
Sikh History - by Guest - 05-26-2009, 11:21 AM
Sikh History - by Guest - 05-27-2009, 03:30 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 05-27-2009, 08:20 AM
Sikh History - by Guest - 05-27-2009, 09:04 AM
Sikh History - by Capt M Kumar - 05-27-2009, 10:01 AM
Sikh History - by Capt M Kumar - 05-31-2009, 02:10 AM
Sikh History - by Guest - 05-31-2009, 04:23 AM
Sikh History - by HareKrishna - 06-13-2009, 04:33 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 06-13-2009, 05:21 PM
Sikh History - by ramana - 06-15-2009, 08:45 PM
Sikh History - by Guest - 06-15-2009, 09:09 PM
Sikh History - by Bharatvarsh - 06-15-2009, 10:06 PM
Sikh History - by Guest - 06-16-2009, 12:14 AM
Sikh History - by ramana - 06-25-2009, 01:03 AM
Sikh History - by Guest - 08-06-2009, 09:40 PM
Sikh History - by dhu - 08-17-2009, 09:38 PM
Sikh History - by Guest - 08-18-2009, 10:45 AM
Sikh History - by shamu - 08-18-2009, 11:28 AM
Sikh History - by ramana - 08-26-2009, 02:18 AM
Sikh History - by Bharatvarsh - 08-26-2009, 04:41 PM
Sikh History - by dhu - 09-29-2009, 12:13 PM
Sikh History - by Guest - 12-06-2009, 11:05 PM
Sikh History - by Guest - 12-24-2009, 08:18 AM
Sikh History - by Capt M Kumar - 02-18-2010, 10:19 PM
Sikh History - by Guest - 07-13-2010, 12:43 AM
Sikh History - by Bharatvarsh2 - 10-01-2010, 02:13 AM
Sikh History - by Bharatvarsh2 - 10-06-2010, 05:47 AM
Sikh History - by Bharatvarsh2 - 11-02-2010, 04:38 AM
Sikh History - by Bodhi - 11-19-2010, 12:30 PM
Sikh History - by Bodhi - 12-15-2010, 08:51 PM
Sikh History - by Capt M Kumar - 02-18-2011, 05:03 AM
Sikh History - by Capt M Kumar - 04-06-2011, 07:58 AM
Sikh History - by Meluhhan - 01-31-2012, 08:28 AM

Forum Jump:


Users browsing this thread: 4 Guest(s)